در باره سوره نور نور پاکی نور امید
در آیه پایانی آیه 64 میفرماید:
الا ان لله ما فی السماوات و الارض قد یعلم ما انتم علیه و یوم یرجعون الیه فینبئهم بما عملوا و الله بکل شی علیم
بدانید تمام آنچه در آسمانها و زمین هست به الله تعلق دارد.میداند که اوضاع فعلی شما از چه قرار است.و روزی که به سوی او برگردانده شوند آنچه را که عمل میکردند به آنها خبر میدهد. و او به تمام اشیاء عالم است.
بنابراین خداوند علاوه بر آنکه تکلیف افراد در زمان و مکان خود پیامبر را تعیین میکند تکلیف افراد بعدی را نیز مشخص میکند.بر اساس این تکالیف و اعمال آنها که ثبت و ضبط میشود حساب و کتاب خواهد شد.
افراد هم عصر محمد مصطفی با توجه به آنچه که از قبل در جامعه مبتلا به آن هستند و آداب و رسوم غلطی که دارند باید تکالیف خاصی را انجام دهند و به آنها ادامه دهند تا رذائل قبلی کلا برچیده شوند.
علاوه بر افراد هم عصر پیامبر افراد دیگر نیز وظایفی دارند که همیشگی است.
پس در بین آیات الهی احکامی هستند که بر افراد در زمان و مکان رسول خدا جاری است و احکامی هستند که بر تمام مومنین چه هم عصران و چه بر بعد از آنها خطاب شده اند.در هر صورت تداوم اجرای این احکام لازم است.
-----------------------------------------------
عبارت "لعلکم تذکرون" از تمام سوره های قرآن فقط در این سوره دو بار آمده است.
با مقایسه دو مورد بکار رفته بنظر میرسد این عبارت نشان دهنده دو حوزه اصلی و ضروری جهت یاد خدا بودن و در نتیجه به پاکی رسیدن اجتماع و به نور رسیدن افراد و حانواده هاست. ترتیب آیات در این سوره راهنمای بسیار بزرگی است.ابتدا حوزه اجتماعی سپس حوزه شخصی و خانوادگی.
جلوی کسانی که میخواهند ناپاکی در میان مسلمین رواج پیدا کند باید گرفته شود....
-----------------------------------------------
داستان افک و تهمت افراد ضعیف الایمان به بانوی رسول الله (هر بانویی که بوده) در زمان ایشان رخ داده است. این موضوع باعث شده است که شاهد آوردن 4 نفر بعنوان قانونی لازم الاجرا صادر گردد. آیا این اتفاق بتنهایی باعث شده که حکم صادر شود یاخیر موضوع دیگری است.هشدار داده میشود که مبادا دیگر چنین عملی از شما (هم عصران رسول الله) سربزند.در پایان این داستان میفرماید: و یبین الله لکم الآیات و الله علیم حکیم. در این جا آیات با "ال" معرفه شده است.
مشابه با مورد قبل در تعیین اوقات معینی برای خلوت برای زنان و مردان و لزوم اجازه گرفتن دیگران در این اوقات در آیه 58 میفرماید: کذالک یبین الله لکم الآیات و الله علیم حکیم. در این جا نیز آیات با "ال" معرفه شده است.این مناسبت از آنجاست که همه اقوام در وسط روز خلوت نخواهند داشت بلکه در سرزمینی با آب و هوای گرم و روز های بلند این چنین وقتی میتواند مناسب خلوت باشد و این دستور بتمامی برای مومنین آن سرزمین ادامه داشته باشد.جالب این است که موقع ذکر وقت وسط روز ضمیر "کم" مجددا تصریح شده است.
مورد سومی که در آن آیات با "ال" معرفه شده است آیه 61 در اواخر سوره میباشد آنجاست که پس از بیان اینکه میتوانید از سفره خانه اقوام و دوستان (ایمان این افراد لازم است چون همراه با مخاطبین مومن و منسوب به آنها ذکر شده اند) بخورید آورده شده است:کذالک یبین الله لکم الایات لعلکم تعقلون.این مورد علاوه بر زمان رسول الله میتواند در زمانهای بعد با صورتی دیگر ولی معقول با صلاحدید خود مردم نیز ادامه داشته باشد لذا با پایانی دیگر آمده است: لعلکم تعقلون. لابد با هم خوردن راهی است که در نهایت عقل ما تسلیم آن خواهد شد.
موارد دیگری نیز وجود دارند که کلمه "آیات" با "ال" نیامده است.
در مورد این که اجازه دخول داشتن به محل خلوت خانوادگی برای اطفالی که بزرگ شده اند مانند افراد بزرگسال قبل از آنها میباشد با این عبارت فرموده است: کذالک یبین الله لکم آیاته و الله علیم حکیم.
این حکم همیشه بوده است و خواهد بود.خلوتی بودن حکم با "آیاته" متناسب است.
آیات و احکام آشکار و روشن و همیشگی بسیار است از قبیل خود احکام شلاق زدن زناکاران و آوردن شاهد و غمض عین از نا محرمان و پوشش مناسب و آیه نور و ...
قرار گرفتن در میان "الآیات" و یا "آیات مبینات" و یا "آیاته" اشارات لطیفی دارد بر خصوصیت زمانی و مکانی و تداوم آن احکام.آیا قضیه تهمت و افترا یا قضیه اجازه ورود دادن به محیط خلوت زنان و مردان اموری هستند که فقط در زمان رسول الله رخ میدهد؟بدیهی استکه نه.
بنابراین آیات نورانی الهی برای نورانی کردن محیط زندگی مومنین از خود زمان رسول الله و افراد بعد از ایشان هستند.تفاوت در زمان و مکان و نحوه اجرا خود حکم را متروک نمی کند و از اهمیت نمی اندازد
چرا که تداوم اجرای این احکام لازم است.
-------------------------------------------------
وقتی کلمه "مبینات" ذکر میشود (فقط سه بار در قرآن) منظور روشنگر بودن آیات همراه با این کلمه است چه برای زمان خود رسول چه برای پس از ایشان و چه برای مشکلات به ارث رسیده از زمانهای قبلی(مانند برده داری).این آیات مبینات مارا به صراط مستقیم از گذشتگان تا امروز رهنمون میشوند و ما را خارج میکنند از ظلمات به طرف نور :
وَ لَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَيْكمُْ ءَايَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَ مَثَلًا مِّنَ الَّذِينَ خَلَوْاْ مِن قَبْلِكمُْ وَ مَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِين آیه 34 سوره 24 النور
لَّقَدْ أَنزَلْنَا ءَايَاتٍ مُّبَيِّنَاتٍ وَ اللَّهُ يهَْدِى مَن يَشَاءُ إِلىَ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيم آیه 46 سور 24 النور
رَّسُولًا يَتْلُواْ عَلَيْكمُْ ءَايَاتِ اللَّهِ مُبَيِّنَاتٍ لِّيُخْرِجَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلىَ النُّورِ وَ مَن يُؤْمِن بِاللَّهِ وَ يَعْمَلْ صَالِحًا يُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تجَْرِى مِن تحَْتِهَا الْأَنهَْارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا
آیه 11 سوره الطلاق 65
-------------------------------------------------
آیه مبارکه 55 که چنین آغاز میشود:"... وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكمُْ وَ عَمِلُواْ الصَّلِحَتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فىِ الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ..." جزء گروهی از آیات است که (ازآیه 47 تا 58 )در پایان آنهاکلمه آیات با "ال" معرفه شده است.دسته آیات قبل از این گروه (از آیه 35 تا 46 ) با آیه ای که در آن کلمه آیات با "ال"نمی باشد خاتمه پذیرفته اند.
از پیوستگی آیات و از محل قرارا گرفتن این آیه نتیجه میشود که این وعده استخلاف ابتدائا به مومنین زمان پیامبر مصطفی داده شده است.همانطور که مومنین زمان بعضی از پیامبران به پیروزی رسیدند و سرزمین ظهور آن پیامبران در پایان به مومنین تعلق گرفت.سوره نصر و سوره فتح نیز گویای فتح و پیروزی مومنین زمان خود رسول الله و خاتم الانبیا هستند.اینطور نیست که کافرین بتوانند خداوند را بعجز بکشانند و مانع پیروزی و استقرار پیامبر مورد نظر الهی و پیروان او شوند.
پس از این پیروزی و استقرار در زمان خود رسول الله در زمانهای بعد و احتمال بازگشت دوباره یا چند باره جاهلیت و کفر مسلما خداوند مومنین و عاملین بالصالحات را به پیروزی و استقرار در سرزمین خود وعده میدهد. وعده امید.
اعلام ظهور شخص خاص در زمان خاص از این آیه بر نمی آید.
-------------------------------------------------
در ابتدای سوره اشاره به آوردن یا پخش شایعه و تهمت به بانوی پیامبر است. در انتهای سوره به صحنه ای اشاره میشود که عده ای میخواهند به اصطلاح یواشکی از جمع مومنین خارج شوند. این دو صحنه مشابهت هایی دارند که آوردن آنها در یک سوره و اتصال کلام به شکلی طبیعی زیبایی خاصی دارد...
-------------------------------------------------
آیات سوره احزاب نشان میدهد که در آن زمان زنان میتوانسته اند خود را با وسیله ای بپوشانند که شناخته نشوند و البته میتوانسته اند که نپوشانند و راحت تر باشند و شناخته هم بشوند. خداوند به مزاحمین اخطار شدید میدهد:
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا (59)
لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا (60)
مَلْعُونِينَ أَيْنَمَا ثُقِفُوا أُخِذُوا وَقُتِّلُوا تَقْتِيلًا (61)
این پوشش سخت در عصر رسول الله و شیطنت منافقین و مزاحمین است...
بنظر میرسد اسلام میخواسته است از شدت پوشاندن بانوان کم کند...ازدواج محمد با خدیجه – بانویی که گویا در کار تجارت بوده است – نیز نشان از تمایل محمد به ازادی بیشتر در پوشش بانوان دارد...
ولی از طرف دیگر نمی خواهد آنها به جاهلیت "اولی" برگردند و طبق امیال خود پوشش را بسیار کم کنند...
در سوره نور پس از تذکر لازم به مومنین در خصوص رعایت چشم فرو بستن و ...
قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ ﴿۳۰﴾ نور
به پوشش سبک و لازم برای بانوان اشاره میکند...پوشاندن موی سر و گریبان...بقرینه لزوم این پوشش برای همیشه درک میشود...
لزوم رعایت حفظ فروج برای همه بیان میگردد چه مردان و چه زنان ...پوشش هایی که دامن مرد و زن را شبیه سازی میکنند (چسبان هستند) برای همه نهی میشوند...